پاسخ بیومارکرهای آنتی اکسیدانی و استرس اکسیداتیو سرم به مکمل دهی کوتاه مدت کافئین (۱,۳,۷-trimethylxanthine) و یک جلسه فعالیت هوازی در مردان فعال

سابقه و هدف: کافئین از دیرباز به دلیل اثرات محرک خود در بین اقشار مختلف جامعه از مقبولیت گسترده ای برخوردار بوده است. پژوهش حاضر به منظور تعیین اثر مکمل دهی کوتاه مدت کافئین بر پاسخ برخی از مارکر های آنتی اکسایشی (gpx  و sod) و شاخص پراکسیداسیون لیپیدی (mda) در سرم مردان فعال پس از یک جلسه فعالیت هوازی انجام شد. مواد و روش ها: 18 مرد فعال (با میانگین سنی 3±25 سال، درصد چربی2±13 و اکسیژن مصرفی بیشینه 4±52 میلی لیتر/کیلوگرم/دقیقه) در قالب طرح تجربی و دو سویه کور به طور تصادفی در دو گروه همگن مکمل و شبه دارو (5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز) قرار گرفتند. پس از مکمل دهی 14 روزه، آزمودنی ها در یک پروتکل فعالیت هوازی (دویدن روی نوارگردان در شیب منفی 15% به مدت 30 دقیقه با 65% اکسیژن مصرفی بیشینه) شرکت نمودند. تغییرات شاخص های مورد مطالعه طی سه مرحله (حالت پایه، پس از دوره ی مکمل دهی و بلافاصله پس از فعالیت ورزشی) اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس مکرر، پس تعقیبی بونفرونی و تی مستقل در سطح معنی داری 05/0 بررسی گردید. یافته ها : نتایج حاکی است که مصرف 14 روزه ی کافئین در حالت پایه موجب افزایش معنی دار در ظرفیت آنزیم های آنتی اکسایشی ( gpx و sod) می گردد (05/0p≤). از طرفی، 30 دقیقه فعالیت هوازی به ترتیب باعث کاهش معنی دار توان آنتی اکسایشی و افزایش معنی دار شاخص استرس اکسیداتیو (mda) می شود (05/0p≤). در حالی که، سطوح افزایش یافته ی مارکر های استرس اکسایشی گروه شبه دارو به طور معنی داری بیشتر از گروه کافئین بود (05/0p≤). نتیجه گیری: براساس یافته های حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که احتمالاً مکمل دهی کافئین می تواند با افزایش ظرفیت آنتی اکسایشی پایه (gpx و sod)، از تغییرات نامطلوب شاخص آسیب استرس اکسایشی (mda)  ناشی از انجام یک جلسه فعالیت هوازی در مردان فعال بکاهد. واژگان کلیدی: کافئین، فعالیت هوازی، استرس اکسیداتیو